Γενικά, για σκοπούς επιβολής ΦΠΑ, η παράδοση αγαθών ή η παροχή υπηρεσιών υπόκειται σε ΦΠΑ όταν η συναλλαγή πραγματοποιείται από πρόσωπο μέσα στα πλαίσια της οικονομικής δραστηριότητας που ασκεί το πρόσωπο αυτό.
Σύμφωνα με τον νόμο, ο όρος «επιχείρηση» σημαίνει οικονομική δραστηριότητα που ασκείται κατά τρόπο ανεξάρτητο και σε οποιοδήποτε τρόπο, ανεξαρτήτως του επιδιωκόμενου σκοπού ή των αποτελεσμάτων της δραστηριότητας αυτής.
Οικονομικές δραστηριότητες είναι όλες οι δραστηριότητες του παραγωγού, του εμπόρου ή του παρέχοντος υπηρεσίες, περιλαμβανομένων και των δραστηριοτήτων εξορύξεως, των γεωργικών δραστηριοτήτων, και των δραστηριοτήτων των ελεύθερων επαγγελμάτων ή των εξομοιούμενων προς αυτά, ως οικονομική δραστηριότης θεωρείται επίσης η εκμετάλλευση ενσώματου ή άυλου αγαθού, προς το σκοπό αντλήσεως εσόδων διαρκούς χαρακτήρα. Η διάθεση ή η εκμετάλλευση ακίνητης ιδιοκτησίας συμπεριλαμβάνονται στις οικονομικές δραστηριότητες για σκοπούς ΦΠΑ.
Ο καθορισμός της οικονομικής δραστηριότητας θα πρέπει να βασίζεται στα γεγονότα της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά και μια σειρά κριτηρίων θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για να αποφασιστεί κατά πόσο κάποιο πρόσωπο ασκεί οικονομική δραστηριότητα .
Για να διαπιστωθεί πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας αν κάποιο πρόσωπο ασκεί οικονομική δραστηριότητα θα πρέπει να γίνεται συνεκτίμηση όλων των γεγονότων και στοιχείων της υπόθεσης τόσο από το ίδιο το πρόσωπο όσο και από το Τμήμα Φορολογίας. Δεν φορολογείται η παράδοση γης όταν αυτή γίνεται σαν μεμονωμένη πράξη, δηλαδή χωρίς να υπάρχουν στοιχεία ή ενδείξεις τα οποία να καθορίζουν την πράξη αυτή ότι γίνεται στα πλαίσια άσκησης επιχείρησης επί συνεχούς βάσης.
Ωστόσο αν η πράξη αυτή αποτελεί την απαρχή για μια σειρά πράξεων, τότε η φορολόγηση θα πρέπει να αρχίσει από την πρώτη πράξη.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, θα μπορούσε να επισημανθεί ότι η ευκαιριακή πώληση δεν θα θεωρείται ως άσκησης οικονομικής δραστηριότητας εκτός αν υπάρχουν βάσιμα στοιχεία που να αποδεικνύουν το αντίθετο. Ευκαιριακή πώληση θα μπορούσε για παράδειγμα είναι η πώληση μη ανεπτυγμένης οικοδομήσιμης γης από κληρονόμο, ο οποίος δεν είναι άτομο το οποίο ασκεί οικονομική δραστηριότητα και η πράξη αυτή επαναλήφθηκε για άλλο τεμάχιο γης, μετά από εφτά (7) ή δέκα (10) έτη.
Παρακαλώ προσέξτε:
1) Πρέπει να τονιστεί ότι το κατά πόσο η διάθεση μη ανεπτυγμένης οικοδομήσιμης γης υπόκειται σε φόρο εισοδήματος ή φόρο κεφαλαιουχικών κερδών δεν αποτελεί κριτήριο για να αποφασιστεί κατά πόσο κάποιο πρόσωπο ασκεί οικονομική δραστηριότητα για σκοπούς επιβολής ΦΠΑ.
2) Ο επιδιωκόμενος σκοπός της συναλλαγής ή το τελικό αποτέλεσμα δεν επηρεάζει με οποιοδήποτε τρόπο την ερμηνεία της «οικονομικής δραστηριότητας». Τουτέστιν, αν κάποιο πρόσωπο πωλήσει τρία τεμάχια γης για να εξοφλήσει κάποιο δάνειο, το συμπέρασμα εάν ασκεί οικονομική δραστηριότητα ή όχι δεν εξαρτάται από τον σκοπό της απόφασης ή το τελικό της αποτέλεσμα.
3) Σε περίπτωση που η ακίνητη ιδιοκτησία αποτελεί περιουσιακό στοιχείο εταιρείας, η διάθεση της θα αποτελεί πάντοτε φορολογητέα συναλλαγή, ανεξάρτητα του είδους της οικονομικής δραστηριότητας που ασκεί η Εταιρεία.
Εφαρμογή Αντίστροφης Χρέωσης
Η επιβολή ΦΠΑ με την μέθοδο της αντίστροφης χρέωσης από τώρα και στο εξής θα εφαρμόζεται όταν γίνεται μεταβίβαση από τον δανειολήπτη για σκοπούς αναδιάρθρωσης δανείων, καθώς επίσης και στο πλαίσιο διαδικασίας αναγκαστικής μεταβίβασης προς τον δανειστή.
Στις περιπτώσεις αυτές το εγγεγραμμένο στο ΦΠΑ πρόσωπο δεν έχει υποχρέωση επιβολής ΦΠΑ επί της μεταβίβασης που πραγματοποιεί αλλά ο λήπτης. Η έκπτωση του ΦΠΑ που προκύπτει στις πιο πάνω συναλλαγές με βάση τη μέθοδο της αντίστροφης χρέωσης είναι δυνατή νοουμένου ότι:
1) Tο υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο παραδίδει αγαθά στον λήπτη σε οποιοδήποτε χρόνο
2) O λήπτης είναι υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο κατά τον χρόνο της συναλλαγής και λαμβάνει τα αγαθά για σκοπούς της επιχείρησής τους
3) O φόρος εισροών εκπίπτεται από το υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο, νοουμένου ότι ο ΦΠΑ αποδίδεται από τον λήπτη.
Η εφαρμογή της πιο πάνω πρόνοιας ισχύει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2019.
1. Επιβολή κανονικού συντελεστή ΦΠΑ 19%
Οι παραδόσεις νέων κτιρίων (περιλαμβανομένης της γης στα οποία αυτά είναι ανεγερμένα) πριν από την πρώτη τους χρήση υπόκεινται σε ΦΠΑ με τον κανονικό συντελεστή του 19%. Στα κτίρια περιλαμβάνονται τόσο εμπορικά ή βιομηχανικά κτίρια όσο και κατοικίες.
2. Επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5% για την απόκτηση και/ ή κατασκευή κατοικίας για χρήση ως κύριος και μόνιμος χώρος κατοικίας
Η επιβολή μειωμένου συντελεστή 5% ισχύει για συμβόλαια που συνομολογούνται μετά την 1 Οκτωβρίου 2011 που αφορούν την απόκτηση και/ή κατασκευή κατοικίας από δικαιούχα πρόσωπα, για χρήση της ως κύριο και μόνιμο χώρος διαμονής τους για τα επόμενα 10 χρόνια. (υπό όρους και προϋποθέσεις)
3. Επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5% για την ανακαίνιση και επισκευή ιδιωτικών κατοικιών
Από τις 4 Δεκεμβρίου 2015 η ανακαίνιση και επισκευή ιδιωτικών κατοικιών που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ως ο κύριος και μόνιμος χώρος διαμονής του εκάστοτε δικαιούχου (για τις οποίες έχουν παρέλθει τουλάχιστον τρία έτη από την πρώτη εγκατάσταση σε αυτές) υπόκειται σε ΦΠΑ στον μειωμένο συντελεστή 5%, εξαιρουμένων των υλικών που αποτελούν πέραν του 50% της αξίας της παροχής των υπηρεσιών.
Παράλληλα, οι ανακαινίσεις/επισκευές ιδιωτικών κατοικιών που χρησιμοποιούνται είτε ως χώρος διαμονής ευάλωτων καταναλωτών είτε ως χώρος διαμονής σε ακριτική περιοχή υπόκειται σε ΦΠΑ στον μειωμένο συντελεστή 5%.
.png)
